اکثر دانش آموزا میگن: من هرچی درس میخونم یادم میره، با این وضع چطوری باید برای کنکور درس بخونم؟ تایم زیادی درس میخونم ولی بازدهی ندارم و همش فراموش میکنم؛ چیکار کنم که از درس خوندنم نتیجه بگیرم؟
و این یکی از چیزایی هست که خیلی هارو نگران می کنه.
حالا دلیل فراموشی مطالب چیه؟
این اتفاق میتونه دلایل زیادی داشته باشه ولی یکی از مهمترین دلایلش اینه که معمولا ما نمی دونیم که اصلا چجوری باید درس بخونیم تا بتونیم بیشترین استفاده رو ببریم. باتوجه به زیاد بودن مطالب و مدت زمان تقریبایک ساله تا کنکور که روزشمارش هر لحظه نزدیکتر شدن به این آزمون مهم رو بهمون اعلام می کنه؛ لازمه که بتونیم همه مطالب رو با جزئیات به ذهن بسپریم. (پ.ن: قابل توجه اون دسته از دوستان که به قول معروف دانش آموز شب امتحان هستن!)
این کار مستلزم اینه که اصولی درس بخونیم و بدونیم که داریم چیکار می کنیم.
قبول دارم که معمولا هر درسی شیوه مطالعه خودش رو داره و هر کسی هم با شیوه منحصر به خودش درس می خونه اما یکسری چیزها برای بهبود روند و کیفیت یادگیری باید توی همشون مشترک باشه و اینجا میخوایم راجبشون صحبت کنیم.
مراحل مطالعه موثر و ماندگار:
پیش مطالعه:
معمولا کسی پیش مطالعه رو جدی نمیگیره اما این یک اشتباه بزرگه! اینطوری تاثیری که پیش مطالعه صحیح روی یادگیری داره رو نادیده می گیرن و همین یکی از دلایل تثبیت نشدن موضوعات در ذهن هستش.
سوال مهم اینه که حالا پیش مطالعه چطوری باید انجام بشه؟
یکی از چیزایی که توی پیش مطالعه مهمه، تندخوانیه که با اینکار توی چند دقیقه، میشه به اطلاعات شاخص و کلیات موضوع پی برد و همینطور زمان زیادی هم صرفش نکرد. نیازی نیست که دقیق مطالعه کنین همین که یه خلاصه ای از مطلب توی ذهنتون نقش بگیره کافیه. با اینکار از پرش های ذهنی که هنگام تدریس اتفاق میوفتن(واقعبین باش و الکی انکارنکن!) جلوگیری میشه و چون اکثرا پیش مطالعه ندارن شما میتونین از معدود افراد پویا و فعال سرکلاس باشین که همین کار هم باعث افزایش یادگیری شما به نسبت بقیه افراد میشه. پس هرجوری نگاه کنین پیش مطالعه یک کار سودآوره!
سوال کردن:
سوال کردن به نظم دهی ذهن کمک میکنه و به افکارمون جهت میده. همچنین اهداف مطالعاتی رو مشخص میکنه یعنی با طرح سوال، موضوعاتی که مهمتر هستن و جنبه آموزشی دارن؛ آشکار میشن.
اصولا انسانها ذهن کنجکاو و پویایی دارن و همیشه میخوان که از همه چیز سر در بیارن! و وقتی یه سوالی توی ذهنشون ایجاد میشه مشتاق میشن که جوابش رو پیدا کنن، به همین دلیله که سوال کردن هم باعث جلوگیری از پرش ذهنی میشه. چون اون لحظه سرکلاس داره راجع به مباحثی که ازشون سوال داریم صحبت میشه و این مارو مجاب میکنه که بیشتر و دقیق تر به درس گوش بدیم و اینم یعنی یادگیری و بهره وری ما در کلاس افزایش پیدا میکنه.
مطالعه دقیق:
توی این قسمت که مرحله بعد از تدریس هستش باید مطالب به طور دقیق خونده بشن و همه مفاهیم کاااملا درک بشن و دیگه سوال و ابهامی نمونه! راستی نوت برداری و نوشتن نکات مهم رو فراموش نکنین!!!
برای ماندگار شدن مطالعاتمون چیکار کنیم؟
برای تثبیت یادگیری باید تمرینات و مثال های کتاب رو بتونین به راحتی حل کنین و همچنین میتونین حل آموزشی چندتا تست و نمونه سوال رو هم توی باکس مطالعاتیتون جا بدین که دیگه خیال هممون رو از یادگیری کاملتون راحت کنین.
یادآوری:
یادآوری کردن یک بخش عظیمی از راه تثبیت مطالب توی مغز هستش چون همونطور که میدونین ذهن ما چیزایی رو که ازشون هیچ استفاده ای نداریم رو بی ارزش میدونه و اونارو نگه نمیداره و ما چیزی حدود 75 درصد از اون رو روز بعد از مطالعه فراموش میکنیم! برای همین نیازه که چیزی که میخونین رو با شیوه های مختلف برای خودتون یادآوری کنین؛ مثلا میتونین اون مطلب رو برای کسی یا حتی برای خودتون، با زبون خودتون توضیح بدین (نیازی نیست که حتما مثل کتاب کامل و جامع و از حفظ چیزی رو بازگو کنین) یا اینکه میتونین روی یک برگه شروع به خلاصه نویسی کنین.
مرور:
مهمترین و آخرین قدم برای یک مطالعه اصولی و موثر مرور کردن هستش. توی این مرحله نباید برید و دوباره از اول همه کتاب رو بخونین! همینکه یه نگاهی به خلاصه ها بندازین و از اون مبحث تست بزنین و اونهارو بررسی کنین کفایت میکنه و البته بهترم هست؛ چون درکل با خوندن دوباره متن کتاب معمولا کسی به چالش حل سوالای جدید کشیده نمیشه و فقط باعث میشه چیزایی که قبلا خونده رو حفظ بشه که لزوما به معنی یادگرفتن کامل اون موضوع نیست! حالا سوالی که پیش میاد اینه که "چه زمانی مرور کنیم؟" اینجا باید بگم که وقفه طولانی ممنوع!!!!!!! همونطور که گفتم اگه ذهن مطلبی رو بی ارزش بدونه اونو پاک میکنه؛ پس یک بار پایان همون روز باید مرور انجام بشه اما بعد از اون به مرور زمان یک مقدار فاصله های زمانی بیشتر میشه و مرور بعدی هفته بعد هستش و به همین ترتیب دفعه بعدی ماه بعد هست.
فکر کنم دیگه نیازی نباشه راجب اهمیت این مرحله صحبت کنم و بگم که چقدر تو تثبیت مطالب تاثیر داره.
سخن آخر
این مطالب فقط کلیات اولیه مطالعه اصولی بودن. در آینده بیشتر و دقیقتر به صورت اختصاصی در مورد اینکه درس‌های زیر رو چطور باید بخونیم تا بازدهی بیشتری داشته باشیم صحبت میکنیم:
اگه درباره هر قسمتی از این مقاله سوالی داشتین یا نیاز به توضیح بیشتر بود حتما باهامون درمیون بذارین تا پاسخ بدیم؛ و همینطور خوشحال میشیم که نظراتتون رو در مورد "روش های مطالعه" بدونیم.
مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی مکعب
همراه شما با 26 سال تجربه مشاوره و آموزش
