در این مقاله درباره بی دقتی و راهکار های افزایش دقت صحبت کردیم که امیدواریم براتون مفید و کمک کننده باشه.
کوچیکتر که بودیم تو مدرسه وقتی امتحانمون رو خراب می کردیم بهمون می گفتن باز بی دقتی کردی، منفی رو مثبت گرفتی، جای خالی رو ندیدی و امثال این جملات به گوشمون میخورد اما اون موقع اصلا نمی دونستیم منظورشون از «دقت داشته باش» چیه ؟
سوالای امتحانی رو از زاویه های مختلف نگاه می کردیم ، چپ و راست می کردیم ، اما باز هم متوجه نمی شدیم که چجوری باید بیشتر دقت کرد.
از اونجایی که «دقت کردن» فقط مختص دوران تحصیل نیست و در کل زندگی ما نقش اساسی داره پس بهتره شناخت کاملی ازش داشته باشیم و سعی کنیم اونو افزایش بدیم تا دوباره موقع بیرون رفتن از خونه، کلید رو پشت در جا نذاریم .
همچنین که افزایش دقت باعث بهبود عملکرد دانش آموزان در درس ها میشه و مشکلات قابل توجهی از اونها رو حل می کنه.
دقت یعنی توجه غیر ارادی حواس پنج گانه ما به محیط اطراف.
مانند اینکه از شما بخواهند پس از خواندن یک متن ، خلاصه ای از اون را بازگو کنید. خب قاعدتا در این صورت خلاصه ای که ارائه می دهید بستگی به دقت شما در خواندن متن داشته و همچنین که غیر ارادی محسوب می شود . اما حالا اینبار اگر قبل از شروع خواندن متن، به شما بگویند که پس از آن باید خلاصه ای از متن رو بازگو کنید،اینبار شما در حین مطالعه حواس خود را جمع تر می کنیدو عملا وارد فاز ارادی می شوید که «تمرکز» نام دارد ، که نوعی دقت ارادی محسوب می شود.
توجه کنید که غیر ارادی بودن «دقت» در ما سبب نمی شود که آن یک ویژگی ذاتی بدون تغییر باشد بلکه ما می توانیم آن را رشد و پرورش دهیم.
دلایل بی دقتی:
عجله کردن: هنگامی که زمان شما محدود باشد، بخشی از ذهن شما درگیر مسئله زمانبندی می شود و شما برای پاسخ به این کوتاهی وقت، سرعت خود را به صورت غیر منطقی افزایش می دهید.پس در نهایت بازدهی مغز شما کاهش و دقت شما نیز کم خواهد شد.
وجود محرک های اضافه : مسئله ای که همه آن را تجربه کرده ایم. اینکه بسیاری از ما فقط در محیط های ساکت و خلوت می توانیم درس بخوانیم و یا مشغول کار شویم، می تواند مصداق همین علت باشد. چرا که بخش زیادی از اطلاعات محیطی از طریق بینایی و شنوایی دریافت می شود بنابراین هرچه محرک های محیط بیشتر باشند ، جلب توجه ما به سمت آنها بیشتر خواهد بود و اینگونه از موضوع اصلی ترک توجه خواهیم کرد.
پرش ذهن : تقریبا می توان گفت که مشکل بسیاری از دانش آموزان هنگام مطالعه ، عدم تمرکز بر روی مسئله اصلی است به واسطه اینکه ذهن آنها در جایی دیگر سیر می کند و افکاری نامربوط به آن هجوم برده است.به این صورت دانش آموز فکر می کند که مشغول مطالعه درس است اما ذهن او هیچ اطلاعاتی از متن دریافت نمی کند چرا که مشغول پردازش واقعه ای دیگر است.
نداشتن انگیزه و علاقه : مسلما وقتی علاقه ای برای انجام کاری وجود نداشته باشد ، ما از انجام آن طفره می رویم . همینطور اگر هدف و انگیزه درستی برای خودمان انتخاب نکرده باشیم، دلیلی نمی بینیم که به خاطرش توجه، دقت و زمان مصرف کنیم.
پس وجود این پارامتر ها خود یک محرک قویاست برای اجتماع حواس بر روی موضوع مورد نظر.
کاهش غیر ارادی توجه : من اسم این مورد رو برای خودم تله شیرین گذاشتتم. چرا؟
فرض کنید که در امتحان به سوالی می رسید که که مشابه آن را شب قبل حل کرده اید.
قبل از اینکه حتی فرصت کنید سوال را کامل بخوانید مغز شما کار خودش را انجام داده
(عملکرد مغز رو هیچ وقت دست کم نگیرید) به این شکل که مغز با دیدن سوال سادهنوعی احساس رضایتمندی و خوشحالی در شما ایجاد می کند، این عمل به طور ناخودآگاه توجه را کاهش داده و انحراف ذهن سبب می شود تا شما نتوانید سوال را حل نکنید، اگر چه که شب قبل آن را به راحتی حل کرده اید. این همان تله شیرین ذهن است.
از دیگر عوامل بی دقتی ، میتونیم به مزاحم های درونی اشاره کنیم مانند گرسنگی و یا خواب آلودگی . همچنین تعداد دفعات مراجعه به موضوع مورد نظر برای افراد، متفاوت است.
اگر همکلاسی شما با پنج بار خواندن درسی ، به طور کامل متوجه نکات آن می شود حتما و لزوما دلیل بر این نیستکه برای شما هم همینطور است و درس این مدلی طراحی شده است ، نه ، شاید شما با دو بار مطالعه درس ، آن را از حفظ شوید.پس در این موارد ذهنیت بد پیدا نکنید.
راهکار های افزایش دقت :
برای کنار گذاشتن بی دقتی ، می توانیم به عوامل آن توجه کنیم و سعی کنیم آن عوامل را کمتر کنیم . مثلا برای جلوگیری از پرش ذهن، باید مطالعه ای پیوسته و فعال داشته باشیم، زیرا این مورد وقتی اتفاق می افتد که برنامه ای مدون برای فعالیت مورد نظرمون وجود نداشته باشه.
اما برای افزایش دقت و تبدیل شدن به دانش آموز دقیق،در اولین گام باید در بیشتر کار های روزمره زندگی دقت داشته باشیم تا به این نحو، دقت در وجود ما نهادینه شود.
در گام های بعدی می توانیم از گزینه های زیر استفاده کنیم:
تنظیم وقت : حل تست های زمان دار کمک بسیار بزرگی می کند تا شرایطی شبیه به آنچه که در آزمون ها سپری می کنید برایتان تداعی شود.اینگونه، مدیریت زمان در آزمون ها را یاد می گیرید و موارد بی دقتی خود را پیدا می کنید.
مطالعه با قلم (مطالعه برخط) : همیشه هنگام خواندن، از انگشت خود و یا قلمی برای خط بردن متن استفاده کنید . این کار کمک می کند تا سرعت ذهن و چشم شما با هم تنظیم شوند و تا زمانی که ذهن شما به طور کامل موضوع را متوجه نشده است ، چشم شما اجازه گذر از آن جمله یا کلمه را نداشته باشد.
افزایش سرعت مطالعه : این مورد را با عجله برای زود تر تمام شدن مطالعه اشتباه نگیرید.
افزایش سرعت خواندن باید طوری باشد که ذهن ما به اندازه کافی روی موضوع تمرکز کرده است و اجازه وارد شدن دیگر محرک ها را نمی دهد و روند مطالعه و یادگیری مختل نمی شود.این افزاایش سرعت باعث خواهد شد تا در کلاس درس نیز ، دیدن و شنیدن هماهنگی داشته باشیم و مطلبی را از دست ندهیم،همان حضور فعال در کلاس.
یادداشت برداری: این تکنیک فوق العاده که بسیاری از مشاوران و اساتید به دانش آموزان پیشنهاد می کنند، گره گشای مشکلات اساسی اونهاست. با انجام یادداشت برداری، هم سرعت مطالعه را بالا می بریم و هم دقت و تمرکز ما سر کلاس درس بیشتر خواهد شد . هماهنگی دست با اطلاعات دریافتی از مغز ، درصد زیادی از حواس پرتی های ما را کم می کند و از گفته های معلم هم عقب نمی مانیم.
تمرین و تکرار : « کسی از یه سوراخ دوبار گزیده نمیشه»
خب این چه ربطی داشت ؟ اینکه وقتی اشتباهی را مرتکب می شویم، دفعه بعدی حواسمان را بیشتر جمع می کنیم. یعنی ارتباط بین تکرار یک اشتباه و میزان دقت ما.
هرچه دقت و توجه ما روی موضوعی بیشتر باشد، تکرار اشتباه در آن موضوع کمتر اتفاق می افتد. مثلا من در یادگیری قسمت« اسید و باز » شیمی ، تا حدودی ضعیف هستنم، پس توجه بیشتری به این مبحث دارم و به واسطه تمرین های زیاد، تکرار اشتباه در این مسائل برای من کمتر خواهدشد.
و بسیاری از عوامل دیگری که در تقویت دقت به ما کمک می کنند.
اما به این نکته توجه داشته باشید که دقت کردن در موضوعی به سادگی گفتن آن نیست.
اگر بگوییم که در آزمون بعدی بیشتر دقت می کنیم، این گفته مستلزم گذشت زمان و افزایش دقت ما در کار های گوناگون زندگی و انجام راهکار های ذکر شده است و به همین راحتی نمی توانیم تضمین بدهیم که در آزمون های بعدی بیشتر دقت می کنیم.
