یکی از مهم ترین عواملی که فرد را در یک برنامه بلند مدت، ثابت قدم و استوار نگاه می دارد، هدف و هدفگذاری است. شمایی که می خواهید به مدت یکسال برای آزمون سراسری انرژی صرف کنید، یقینا روزهای دلسرد کننده و ایامی همراه با خستگی و افسردگی را تجربه خواهید کرد. یک سالی که افت و خیزهایی به همراه خوهد داشت. یکی از مواردی که می تواند شمارا در یک حالت نسبتا پایدار برای درس خواندن نگه دارد، داشتن هدف و تلاش و ممارست جهت رسیدن به آن است. هدف و هدف گذاری در هر فردی به شرط آن که صحیح انجام شود حسی از انسجام و اتحاد، ایجاد خواهد کرد.
در هدفگذاری مهم است که واقعنگر باشیم. تخیلگرایی مارا از واقعیتی که هستیم دور خواهد کرد. مهم است، آنچه تا کنون بوده ایم را در نظر آوریم و هدفی متناسب با آن که بوده ایم، برای خود تعیین کنیم. برای این کار لازم است:
دست از مقایسه ی خود با دیگران برداریم، چون این مقایسه ها عموما ناقص هستند و یک مقایسه ی همه جانبه نیستند اغلب جهتدار هستند.
خود را با خود در گذشته مقایسه کنیم. یعنی به شکلی کاملا واضح، به این پرسش که وضع تحصیلی من در گذشته چکونه بوده است؟ پاسخ دهیم.
بعد از شناخت نسبی خود در امر تحصیل، هدفگذاری خواهیم کرد. البته به شکلی دیگر نیز می توانیم همین عمل را انجام دهیم. ابتدا ذهن خود را آزاد بگذارید و رویاپردازی کنید. یعنی نهایت نتیجه هایی را که دوست دارید به دست آورید، در ذهن مجسم کنید. خود را محدود نکنید و اجازه دهید کاملا رها و آزاد باشید. رویا ی تان طوری باشد که وقتی خود را صاحب آن می بینید احساس خوب و انرژی زیادی وجودتان را لبریز کند. این رویا خواسته ی قلبی شماست. در مرحله ی بعدی آن را روی کاغذ بیاورید و یادداشت کنید. شما اکنون باید با منطق تان این خواسته را ارزیابی کنید. برای این کار باید امکانات در دسترس را سنجید و واقع نگرانه امکان تحقق آن را بررسی کرد. پشتوانه ی تحصیلی و زمان لازم برای دست یابی به رویای تان را بررسی کنید. این بازه زمانی یک سال، زمان مناسبی است ولی در ذهن داشته باشید که در یکم چشم به هم زدن تمام خواهد شد. تمام این یکسال با همه ی روزهای آمیخته با شادی و ناراحتی به پایان خواهید رسید و همه ی تلاش های شما باید در این راستا باشد که زمانی که به فرصت های پشت سر نگاه می کنید حس خوبی از کار مداوم، در شما احساسی از توانمندی و غرور ایجاد نماید.
هدفی که انتخاب می کنید باید در عین واقعنگری، چیزی باشد که به شما حس و حال خوبی بدهد. به شکلی که با آوردن آن در ذهن و مرور کردن آن احساس انرژی و نشاط برای دست یافتن به آن کل وجودتان را مالامال امید و سرزندگی کند. چون در مواقع رخوت و بی حالی مرور آن هدفی که برای خود تعیین کرده اید در شما میل به حرکت را ایجاد خواهد کرد.
در مرتبه ی بعد آن هدف را به اهداف خرد و ریز تقسیم خواهیم کرد. و سعی مان در رستایی خواهد بود که به جزء جزء اهدافمان برسیم. هدف قبولی در آزمون سراسری را اگر بخواهیم به اهدافریزی تقسیم کنیم، می شود این که در هر درس، درصد های حداقلی چقدر باید باشد، و این درصدها با چقدر مطالعه حاصل می گردد. یعنی هدفگذاری کلی به شکلی عملیاتی به اهداف ریز و عینی تجزیه شده است. باید تا آنجا که امکان دارد اهداف را ریز کنیم و گام به گام سعی نماییم تا به این اهداف دست پیدا کنیم. برای دست یابی به آن ها نیاز به یک برنامه ی منسجم و همه جانبه داریم. برنامه ای که در مورد تمام ابعاد هدفمان طرحی دقیق و مشخص دارد.
به عنوان یکی از مهم ترین نکاتی که باید در امر هدفگذاری به آن توجه کرد اجتناب از کمال گرایی است. هدف انتخابی لزوما باید واقع نگرانه باشد. کمال گرایی شما را وارد حالت های خود انتقاد گری و منفی بافی خوهد کرد، که هر دو مورد بالا برای سلامت روان شدیدا مضر است. انسان کمالگرا هیچگاه به خود اجازه استراحت و تفریح نخواهد داد. در ابتدا سخت کار می کند و بعد از اینکه از رسیدن به خواسته هایش مایوس گردید، حالت مخالف را انتخاب می کند، یعنی بی خیال هدف خود می شود. کمالگرایی در خود افراط و تفریط های شدیدی دارد. داشتن هدفی واقع نگر و تمرکز بر روی برنامه هایی که آن هدف را دنبال میکند، شما را از کمالگرایی و افراط و تفریط های آن، به دور خواهد کرد.
ویلیام وایلر می گوید:« وقتی هدف خود را تشخیص دادید و عزم کردید که به آن برسید، تمام تلاش شما باید اندیشیدن پیرامون این هدف باشد.»
اگر ذره بین را دربرابر نور خورشید بگردانید جایی از کاغذ را نمی سوزاند ولی وقتی آن را در یک نقطه متمرکز ساختید، بی شک آن را خواهد سوزاند. شما هم تمام قوای خود را در نقطه ای معین برای رسیدن به هدفی واقعنگرانه که انتخاب کرده اید به کار اندازید. یقینا کامیاب خواهید شد.